Programmas pro telefoneddu

Chirchende prus informatziones in contu de IT Wallet e cummentos de chie dd'est isperimentende apo agatadu unos cantu grupos chi sunt ispainende un'oriolu mannu: IT Wallet imbiat is datos tuos a is Istados Unidos. Diat a èssere grae, ca su Regulamentu Generale pro s'Amparu de is Datos de s'Unione Europea proibit de memorizare datos de is impitadores in serbidores chi non siant in s'Unione, ma non si depimus apensamentare pro custu, ca tantu sa noa si fundat a subra de una faddina manna, chi immoe bos isprico.

In Itàlia est incumentzada custa dies s'isperimentatzione de IT Wallet, su sistema chi permitit de tènnere is documentos in is dispositivos mòbiles nostros imbetzes de ddos portare in forma de tèssera o paperi. Su portafòlliu digitale est parte de unu progetu prus mannu pro creare un'identidade digitale a livellu europeu a intro de su 2026. Is documentos carrigados in s'app ant a tènnere balore legale e s'ant a pòdere ammustrare a ufitziales pùblicos a intro de un'averìguu.

Unas cantas dies a oe, Microsoft at sinnaladu de àere iscobertu una debilesa grae in aplicatziones Android de importu chi diat fàghere a impreare pro impestare milliones de telefoneddos cun programmas dannàrgios. A sa tècnica de atacu informàticu chi faghet profetu de custa debilesa dd'ant postu "Dirty Stream", (flussu brutu, o trasmissione bruta).

A pustis de unu traballu mannu de s'iscuadra de Sardware duradu totu su 2022, Mozilla Firefox, unu de is prus navigadores (browser) web impreados in su mundu, at publicadu su pachete de limbàgiu in sardu. Dd'aia annuntziadu in s'agabbu de su 2021 e Sardware at cumpridu sa promissa sua. No est su primu progetu chi s'iscuadra fùrriat, comente podimus bìdere in sa pàgina ufitziale. Ddoe sunt DuckDuckGo, Telegram e àteros puru. Su pachete de limba s'agiunghet a su corretore ortogràficu, arribadu in s'incumentzu de su 2021, frunende un'esperièntzia in sardu prena. Andamus a castiare unu pagheddu prus de acanta.

In su mangianu de martis 25 de su mese de ledàmene s'aplicatzione de messageria istantànea WhatsApp no at funtzionadu pro unas duas oras in totu su mundu. Est de interessu chi custu siat acontèssidu pagu prus de un'annu a pustis de unu blocu de totu is servìtzios de Facebook/Meta, mancari custa borta siat istètiu prus lèbiu.

A chie no acontesset ònnia tanti de tènnere gana totu in unu de ascurtare una cantzone e non dda tènnere in sa colletzione de branos de su telefoneddu o in su ligidore de MP3? Cando custu sutzedet, sa prima idea chi benet in conca est de dda chircare in Youtube, giai chi oe in die ddoe at de totu a intro. S'infadu però est chi dae una pariga de annos a oi, Youtube non permitit de sighire ascurtende unu branu cando s'ischermu de su telefoneddu est istudadu, si non tenimus sa versione Premium. Dae cando custu lìmite esistit sunt essidos a pìgiu unos cantos mètodos pro ddu bìnchere. Inoghe nde biemus unu fàtzile fàtzile.

Su chi gente meda timiat cando at intèndidu chistionare pro sa prima borta de s'app contra a sa COVID-19 est acontèssidu in Tzina: su guvernu at impreadu su programma pro blocare a persones medas chi fiant ponende·si in biàgiu pro manifestare contra a sa banca printzipale de su paisu.

Telegram, lòmpidu dae pagu a 700 milliones de impitadores, tenet immoe una versione Premium a pagamentu, che a àteros servìtzios.
Totu su chi fiat in donu at a abarrare de aici: sa diferèntzia cun sa versione Premium est chi cando in sa versione in donu ddoe at càncua genia de lìmite, in sa versione Premium custu lìmite est dòpiu. Pro esempru, is impitadores Premium podent iscambiare archìvios finas a 4GB imbetzes de 2GB.

Spotify est unu servìtziu impreadu meda pro ascurtare mùsica in lìnia me is ùrtimos annos. Unas cantas funtziones suas sunt pràghidas meda a is impitadores, comente sa creatzione automàtica de listas de ascurtu personalizadas, cun un'algoritmu chi imparat su gustu de s'ascurtadore. Una funtzione noa, mai impreada pro immoe ma in cursu de brevetu, at giai mòvidu is chèscias de Access Now, un'assòtziu pro s'ammànniu de is deretos tziviles digitales.

A sa gente is app de sighidura de is cuntatos no praghent. Dd'amus cumprèndidu cun Immuni chi, mancari sa segunda aundada apat cumbintu prus gente a dd'iscarrigare, sighit a èssere unu fallimentu, comente at arregordadu puru su programma TV Otto e mezzo de su 22/12/2020. Duncas custas aplicatziones chi diant a dèpere sinnalare is cuntatos cun persones impestadas dae su Coronavirus nou (SARS-CoV-2) responsàbile de sa COVID-19 non sunt donende s'agiudu isperadu.

In Ispànnia is cosas no andant mègius pro "Radar Covid", s'aplicatzione chi cumprit sa pròpiu funtzione. A inghitzu de su mese de Idas dd'aiat iscarrigada isceti su 14,4% de sa populatzione, unu nùmeru chi no bastat pro dda fàghere funtzionare comente progetadu.