web

Apustis de unu traballu mannu de sa scuadra de Sardware durau totu su 2022, Mozilla Firefox, unu de is prus navigadoris (browser) web impreaus in su mundu, at publicau su pachetu de linguàgiu in sardu. Dd'ia annuntziau in s'acabu de su 2021 e Sardware at cumpriu sa promissa sua. No est su primu progetu chi sa scuadra fùrriat, comenti podeus biri in sa pàgina ofitziali. Ddoi funt DuckDuckGo, Telegram e àterus puru. Su pachetu de lìngua s'agiungit a su corretori ortogràficu, arribau in s'incumentzu de su 2021, frunendi un'esperièntzia in sardu prena. Andaus a castiai unu pagheddu prus de acanta.

Dda descriiant comenti "sa Netflix de sa cultura italiana". Dd'at bòfia s'ex ministru Dario Franceschini in su peus momentu de sa pandemia de COVID-19, candu su guvernu iat decìdiu se inserrai is italianus in domu comenti medida de cuntenimentu de sa maladia - su pròpiu perìodu innui est nàsciu fintzas custu diàriu. Sa prataforma permitit de castiai cuntènnius de cultura paghendi unu billetu che in unu tzìnema o museu, cun duas modalidadis: nolègiu chi permitit de castiai unu cuntènniu po unu tempus limitau, o compròngiu chi ddu permitit totu is bortas chi si bolit, mancai su fueddu siat impròpiu. Ddoi funt a disponimentu pellìculas de registas mannus, bìsitas virtualis a logus de arti, cuntzertus e àteru ancora. Su problema: su progetu no at atirau s'interessu de su pùblicu e duncas is intradas funt stètias limitadas.

Prus de 30 estensionis de Google Chrome, su navigadori web prus impreau in su mundu, ant tentu prus de unu millione de scarrigamentus. Ddoi at sceti unu problema: custas estensionis esecutant còdixi dannàrgiu in sa computera de s'impidatori.

In su mangianu de martis 25 de su mesi de ladàmini s'aplicatzioni de messageria istantànea WhatsApp no at funtzionau po unas duas oras in totu su mundu. Est de interessu chi custu siat acuntèssiu pagu prus de un'annu apustis de unu blocu de totu is servìtzius de Facebook/Meta, mancai custa borta siat stètiu prus lèbiu.

A incumentzai de unu mesi a oi, Gmail no permitit prus s'impreu cun aplicatzionis bècias e pagu seguras. Custu po circai de amanniai sa seguresa de is contus bostus. Sendi chi Google in custu momentu est su prus frunidori mannu de custu tipu de servìtziu, difatis, ddoi at genti meda cun intentzionis malas chi ddis iat a praxi a furai is datus de totu is clientis insoru. Custu est giai acuntèssiu prus de una borta cun àterus frunidoris. Calincunu, po esempru, at a arregordai candu genti meda at pèrdiu s'atzessu a sa posta de Libero e sa casella insoru at incumentzau a spraxi messàgius SPAM a totu is cuntatus sarvaus. S'efetu de cust'amànniu de seguresa est chi calincunu de nosu no arrannescit prus a ligi sa posta cun su programa chi at sèmpiri impreau. Andaus a biri cali funt is solutzionis.

Su 14 de martzu si-nc'est andau Stephen Wilhite, imbentori de su formau de màgini animada GIF. Teniat 74 annus e si-dd'est pigau sa Covid-19.
Nd'ant donau s'annùntziu giornalis e giassus meda, a incumentzai de GIPHY, archìviu de gif animadas.

Firefox, unu de is prus navigadoris web impreaus in su mundu, est a disponimentu in versioni Nightly in sardu.
Nd'at donau s'annùntziu Sardware, chi est aprontendi sa furriadura, ariseu 16 de donniasantu.
Sa Nightly est una versioni chi includit is ùrtimus càmbius, mancai custus potzant essi pagu stàbilis, innantis chi siant publicaus in una versioni bera de su programa. Sa lìngua sarda est prus o mancu a su 33%, duncas partis medas de testu ant a essi amostadas in inglesu, ma est un'incomentzu po podi sighi a traballai cun s'agiudu de sa comunidadi, chi podit cunsillai càmbius e sinnalai faddinas. Fatu custu, su sardu at a bessiri una de is lìnguas ofitzialis de Firefox candu lompit a su 100% de sa tradutzioni. Agiungu innoi s'annùntziu ofitziali de Sardware, cumbidendi a totus a proai Firefox in sardu e agiudai, si bolint. Pregontas, sinnalatzionis e cunsillus podint essi fatus in su Grupu Telegram de Sardware.

Is arretzas sotzialis ant cambiau meda s'impreau de is tecnologias me is ùrtimus 10-15 annus, cun maneras noas de bivi is raportus cun is àteras personis.
No fait a nai chi custu càmbiu siat dessintotu negativu: is sotziedadis càmbiant e tocat a essi prontus a acetai chi càncua cosa funtzionit a manera diferenti cun su passai de su tempus. A bortas, perou, tocat a essi puru prontus a amiti chi una tecnologia est faendi prus dannu chi no profetu e custa podit essi sa situatzioni de Instagram, chi una circa interna at a essi cunfirmada.

Seguru, medas de nosu si-ndi funt acataus chi lunis passau a incumentzai de is 17:15 finas prus o mancu a sa 1:00 de noti Facebook e totu is àteras aplicatzionis de su pròpiu grupu (su Messenger, Whatsapp, Instagram e àteras) no fiant funtzionendi. E in custu perìodu de tempus, su prus tempus longu de "bàscia" in sa stòria de Facebook, ddoi fiant problemas puru cun àterus servìtzius comenti Telegram e Twitter. In s'incomentzu ndi funt bessidas is ideas prus variadas po spricai s'acuntessimentu: atacu informàticu, infetzionis de programas malus, problemas de arretza.
Andaus a biri in curtzu e cun fueddus fàcilis ita est acuntèssiu deaberas.

Eus giai biu comenti impreai su Messenger de Facebook in Linux gràtzias a un'estensioni de Pidgin. A dolu mannu, custa solutzioni nos'òbligat a renuntziai a sa parti manna de is funtzionalidadis de Facebook, comenti s'imbiu de fotografias, vìdeus, archìvius e messàgius de boxi, poita ca s'estensioni po Pidgin no ndi frunit suportu po imoi. Andaus a biri duncas àteras 3 solutzionis basadas apitzus de s'aplicatzioni Web ofitziali de Facebook.