riservadesa

Pagu apustis de is protestas mannas incumentzadas cun sa morti de Nahel Merzouk, in Frantza est passada una lei noa chi permitit a sa politzia de arregistrai datus de is dispositivus de personas suspetadas de crìminis cun assumancu cincu annus de castigu. Custus datus funt sa positzioni, s'àudiu de su micròfonu e sa màgini de sa fotocàmera de telefoneddus e àterus dispositivus chi includint custus trastus, comenti ordinadoris, tauleddas, etc.

Fintzas s'Europa incumentzat a s'ocupai de sa spainadura de s'Intelligèntzia Artifitziali. Su Parlamentu Europeu at difatis publicau unu documentu cun arrègulas noas in contu de s'impreu de s'IA. Su documentu, innantis de tenni unu balori de vìnculu po is stadus membrus at a depi essi aproau de su Cunsillu Europeu e de sa Cumissioni Europea. Si tratat de càmbius de importu po is chi timint chi una spainadura irregulada de is programas de IA ant a portai a scenàrius tipu 1984 o Terminator.

Si torrat a chistionai de testimòngius (o cookies, connotus in sardu fintzas cun sa furriadura literària boboetus o pistocus). In calisisiat giassu innui intraus bideus s'informativa po s'impreu insoru - una pràtica bastanti infadosa, cunsiderau chi ddoi at mellus tènnicas po sarvai datus in su navigadori de s'usuàriu. Sa lei europea narat chi a s'impitadori bolit oferta sa possibilidadi de denegai su permissu de sarvai testimòngius, ma pagu tempus a imoi is giornalis italianus ant incumentzau una pràtica noa: o s'acetant is testimòngius o si pagat s'abonamentu.

Spantat, orròliat, assustrat. Ma ita est custa intelligèntzia artifiziali de chi megaus de chistionai dònnia dii? Innantis de sighi a ndi chistionai, est mellus a si firmai un'iscuta e cumprendi de ita si tratat.

Su chi genti meda timiat candu at intèndiu chistionai po sa primu borta de s'app contra a sa COVID-19 est acuntèssiu in Cina: su guvernu at impreau su programa po blocai a personas medas chi fiant ponendi-sì in biàgiu po manifestai contra a sa banca printzipali de su paisu.

Una campànnia noa, ligada a cussa contras a sa guardiania biomètrica, est incumentzada.
Narat s'annùntziu:

Noas fuidas amostant chi sa proposta noa po una ‘Lei po cuntrastai a beru is abusus sessualis de pipius’ de sa UE iat a obligai is asiendas tennològicas a fichetai me is arraxonus privaus de totus, oblighendi-ddas a speculitai is comunicatzionis privadas.

Si custu est berus, iat a essi sa fini de sa codìfica puntu-puntu chi apoderat sa segretesa de is messàgius e de is arraxonus de boxi me is aplicatzionis che Whatsapp, Telegram e àteras. Dònnia arraxonu iat a essi averiguau cun sa pèrdida de su deretu nostu a sa privatesa e cun s'arriscu de essi sinnalaus comenti criminalis sceti po unu fueddu sballiau.

Comenti apu spricau prus bortas in custu diàriu, sa spainadura de is tecnologias de inteligèntzia artificiali est creendi unus cantu problemas a sa privatesa nosta, sendi chi cun s'impreu insoru bessit prus fàcili a sighi s'atividadi de is personis, in lìnia e in sa vida reali. Sa rivista Wired chistionat de duas noas chi si faint sperai chi is pràticas de sighidura digitali acabint o assumancu siant redùsias.

Spotify est unu servìtziu impreau meda po ascurtai mùsica in lìnia me is ùrtimus annus. Unas cantu funtzionis suas funt praxas meda a is impitadoris, comenti sa creatzioni automàtica de listas de ascurtu personalizadas, cun un'algoritmu chi imparat su gustu de s'ascurtadori. Una funtzioni noa, mai impreada po imoi ma in cursu de brevetu, at giai mòviu is chèscias de Access Now, un'assòtziu po s'amànniu de is deretus tzivilis digitalis.

Arregordais sa campànnia "Torra a ti pigai sa faci" contras a sa guardiania biomètrica?
Sa chèscia paxiosa contras a custa violatzioni de sa privatesa sighit e pedit oi de incumentzai una Stracia Twitter (narant issus Twitter Storm) cun s'ocasioni de un'atopu de su Cunsillu de Tecnologia e Cumèrciu (Technology and Trade Council).

"S'aconnoscimentu faciali podit e at a essi impreau contras a donniunu de nosu de is guvernus e is multinatzionalis" - Custa est sa presentada po sa petitzioni ofitziali a sa Cumissioni Europea "Torra a ti pigai sa faci" po su bandu de sa guardiania biomètrica e duncas contras a sa possibilidadi de essi connotu de sistemas automàticus aundisisiat s'agataus.