Pìndulas: sa memòria

Sa memòria est unu de is cumponentis de fundamentu de unu calisisiat elaboradori, segundu is definitzionis de Turing e Von Neumann. Fintzas candu no si-nd'acataus, seus impreendi calincunu tipu de memòria, fintzas me is mini-carculadoris de busciaca. Difatis, su carculadori depit regordai a su mancu is datus de intrada po podi fai un'operatzioni e sa cantidadi de datus de regordai crescit cun sa cumplessidadi de is càrculus e fintzas de s'interfàtzia de impreu.
Ddoi at medas tipus de memòria e podint essi classificadas in maneras diferentis segundu s'impreu e is caraterìsticas tènnicas. Innoi bideus is prus de importu.

Sa memòria chi connosceus mellus est sa memòria a acessu casuali, connota puru cumenti a RAM (de s'inglesu Random Access Memory). Custu nòmeni fait riferimentu a sa manera de s'elaboradori de acedi a is datus chi circat e sa lestresa de custa operatzioni.
Sa memòria est organizada in cellas, de sòlitu de 1 byte (8 bit, duncas 8 tzifras binàrias) donniuna. Duncas sa cella est s'unidadi prus pitica chi sa memòria podit amentai e cada cella tenit s'indiritzu suu. S'elaboradori podit ligi o scriri calisisiat cella in calisisiat secuèntzia cun su matessi tempus de acessu, a s'imbressi de una memòria a acessu secuentziali (cumenti su nastru magnèticu), innui po ligi s'ùrtimu byte tocat a curri totu su suportu o de is memòrias a acessu diretu cumenti unu discu magnèticu o unu discu òticu chi depint essi lìgius po mèdiu de aparatus mecànicus chi si depint movi de una parti a s'atra.

Andaus a biri imoi cumenti custus tipus de memòria funt impreaus.
Is elaboradoris tìpicus tenint bisòngiu de prus tipus de memòria: primària, segundària e memòrias esternas de massa.

Sa memòria primària est sa prus de importu, ca permitit a s'unidadi centrali de càrculu (CPU) de ligi is istrutzionis e is datus de intrada e nci scriri is resurtaus de su càrculu. Custa memòria est de sòlitu una memòria a acessu casuali de tipu volàtili: bolit nai chi candu s'elaboradori est studau, sa memòria perdit totu su cuntènniu.
Sa memòria segundària (o memòria de massa) est sa chi impreaus po amentai (o sarvai) is programas e is datus nostus. Po custa funtzioni s'impreant memòrias non-volàtilis (permanentis) cumenti su discu fissu o s'unidadi a stadu sòlidu (SSD). Sendi chi s'organizatzioni in cellas chi eus biu iat a essi pagu còmoda de impreai po s'usuàriu, custas memòrias funt organizadas de is programas (pruschetotu de su sistema operativu) cun unu sistema de archìvius (connotus puru cumenti documentus o file).
A ùrtimu, is memòrias esternas de massa funt is chi impreaus pro fai una còpia de is datus prus de importu e de sòlitu funt prus pagu lestras ma ddoi podint càpiri meda prus datus chi no in sa memòria primària o segundària. Esemprus funt is discus fissus esternus, is crais USB, memòrias SD, CD, DVD, BluRay e is nastrus magnèticus DAT.

Is prus atentus si nd'ant a essi acataus chi no eus classificau is memòrias a stadu sòlidu ni cumenti memòrias a acessu casuali ni cumenti memòrias a acessu diretu. Una memòria a stadu sòlidu, cumenti narat su nòmini, est fata de circùitus integraus eletrònicus e duncas su tempus de acessu a una calisisiat cella de memòria est sèmpiri su pròpiu. Sa classificatzioni giusta duncas iat a essi memòrias a acessu casuali non-volàtilis ma oindii "memòria a acessu casuali" e "RAM" funt impreaus po chistionai de sa memòria volàtili e primària de s'elaboradori. Esemprus de memòrias a stadu sòlidu funt is unidadis SSD, is memòrias SD e is crais USB.

In un'impreu tìpicu de s'elaboradori, ddoi at una fasi de aviu, innui is programas funt copiaus de sa memòria segundària (prus manna) a sa primària (prus lestra). A pustis, s'usuàriu fait su traballu suu e ddu sarvat in sa memòria segundària e/o in una memòria esterna. Candu s'elaboradori est studau, sa memòria primària perdit totu su chi ddoi fiat, ma sa segundària arreguat totu su chi s'usuàriu at decìdiu de nci lassai.

Is prus curiosus podint sighi a ligi po biri un'esempru de impreu de memòria primària e segundària in unu programa simpre meda in linguàgiu C.

Impreu de sa memòria in programatzioni

Sighit custu esempru scritu in linguàgiu C de programa chi impreat sa memòria primària po amentai unu datu insertau de s'usuàriu e a pustis ddu sarvat in un'archìviu in memòria de massa.

int main () {
    /* Custa istrutzioni narat a su sistema
       de riservai una o prus cellas de memòria primària
       po nci poni unu nùmeru intreu.
       Naraus a sa cella de memòria cun su
       nòmini suu una "variàbili". Candu impreaus
       sa variàbili, su sistema bortat a manera
       automàtica su nòmini in un'indiritzu numèricu */
    int datu;

    /* Pedit a s'usuàriu de insertai unu nùmeru e ddu
       scrit in sa variàbili datu. S'usuàriu at a scriri
       su nùmeru cun su sistema decimali e su sistema ddu
       bortat a manera automàtica in còdixi binàriu po ddu
       podi amentai in memòria */
    scanf("%d", &datu);

    /* Torrat a scriri in su schermu
       su nùmeru chi s'usuàriu iat isertau */
    scanf("Custu est su nùmeru chi as iscritu: %d", datu);

    /* Crea un'archìviu in sa memòria segundària
       cun su nòmini "numeru"
       e dd'aberit in modalidadi de scritura */
    FILE *arch = fopen("numeru", "w")

    /* Scrit su nùmeru chi s'usuàriu iat insertau
       in s'archìviu */
    fprintf(arch, "%d", datu);

    /* Serrat s'archìviu */
    fclose(arch)

}

Praxa sa pìndula de informàtica? Lassa-mi unu cumenteddu innoi a fatu e cumbida is amigus a dda ligi.
E chi tenis pregontas o bolis cunsillai un'atru argumentu, scrii-mi.
A sa pròssima.