Ita est acontèssidu a Facebook su lunis passadu?

Seguru, medas de nois si nde sunt acatados chi lunis passadu a incumentzare dae is 17:15 finas prus o mancu a sa 1:00 de note Facebook e totu is àteras aplicatziones de su pròpiu grupu (su Messenger, Whatsapp, Instagram e àteras) no fiant funtzionende. E in custu perìodu de tempus, su prus tempus longu de "bàscia" in s'istòria de Facebook, ddoe fiant problemas puru cun àteros servìtzios comente Telegram e Twitter. In s'incomentzu nde sunt essidas is ideas prus variadas pro ispricare s'acuntessimentu: atacu informàticu, infetziones de programmas malos, problemas de retze.
Andamus a bìdere in curtzu e cun faeddos fàtziles ite est acontèssidu de a beru.

S'idea prus acreditada a pitzus de sa farta de servìtziu est sa de unu problema cun is incaminadores (router) chi acàpiant sa retze de Facebook a su restu de Internet. Custos aparatos sunt su carenàrgiu beru de Internet, giai chi sa tarea issoro est de imbiare is datos dae una retze a s'àtera finas a arribare a sa de s'elaboradore de arribu. Lunis, custas mapas si sunt pèrdidas in carchi manera, duncas no fiat possìbile pro is aplicatziones a comunicare cun is serbidores (is elaboradores chi frunint is servìtzios) de Facebook.

Comente siat acontèssidu no dd'ischimus beni. Is incaminadores, pro pònnere is datos in su caminu giustu, depent creare una mapa de is caminos possìbiles, impreende unu "protocollu". Su protocollu impreadu dae sa retze de Facebook pro comunicare cun is àteras est BGP (Border Gateway Protocol). BGP creat is caminos impreende unas cantas tàulas chi cuntenent vàrios indiritzos de retze e informatziones pro nch'arribare. Su chi ischimus de s'iscumparta de Facebook est chi is incaminadores suos ant retzidu unos cantos cumandos UPDATE chi serbint a annoare cussas tàulas e chi nd'ant cantzelladu is caminos pro lòmpere a is serbidores. Calicunu narat chi custa est istètida una faddina umana, àteros ant naradu chi custu podet èssere su resurtadu de un'atacu.

Cantu a is àteros servìtzios chi fiant funtzionende male in s'ìnteri, custu si depet a su fatu chi is impitadores chi no resessiant a impreare Facebook ant incumentzadu a proare e proare e a pustis sunt passados a àteras retzes, carrighende de aici Twitter Telegram e àteros, e fintzas servìtzios de base che DNS (Domain Name System, su sistema chi fùrriat is nòmines de is sitos, comente sardumatica.net, in indiritzos numèricos impreados in Internet pro is comunicatziones, is Indiritzos IP).

Fontes:

• https://www.masslive.com/news/2021/10/why-is-facebook-still-down-speculation-about-a-hack-deleted-code-rampant-but-few-firm-answers.html
• https://leganerd.com/2021/10/05/cosa-e-successo-a-facebook-e-a-whatsapp-instagram-oculus/
• https://hacked.com/facebook-is-hacked/

Peo nd'ischìere de prus:

• Incaminadori de arretza, in Wikipedia