Publicadu Haiku R1/Beta4

Pagu in antis de Paschighedda de su 2022 est istada publicada sa de bator versiones beta de Haiku, su sistema operativu lìberu cumpatìbile cun BeOS. Sa versione noa portat megioramentos medas de istabilidade e unu mègius suportu software e hardware. In custu artìculu andamus a bìdere is noas e is resurtados de is proas mias.

Is prus noas de interessu pigadas dae is notas de sa versione sunt:

1. Aplicatziones noas
   Programmas comente GIMP immoe funtzionant in Haiku e, gràtzias a sa cumpatibilidade cun GTK (una sèrie de librerias impreadas in Linux) àteras ant a arribare.
2. WINE
   Wine est unu progetu chi permitit de impreare programmas pro Windows in Linux e àteros sistemas.
   A incumentzare dae custa versione funtzionat in Haiku puru.
3. Suportu a su Tethering USB-RNDIS
   Est su chi permitit a unu sistema de s'acapiare a Internet impreende unu telefoneddu atacadu cun unu cavu USB a su cumputadore. Semper mègius a ddu tènnere comente seberu pro cando non ddoe at àteras maneras a disponimentu.
4. Suportu de prus ischedas de retza WiFi
   Custu gràtzias a s'impreu de pilotas de dispositivu (driver) pigados dae FreeBSD e OpenBSD, duos sistemas tipu-Unix, fatos funtzionare gràtzias a adatadores de cumpatibilidade.
5. Mègius suportu pro ischermos HiDPI
   Sunt visores cun su dòpiu de is pixel de is traditzionales. Su sistema depet arrangiare sa bisura pro dda fàghere bona in custu tipu de ischermu. Finas a sa versione Beta 3 su suportu fiat isceti partziale. Ddoe at ancora unos cantos problemas, ma su progetu promitet de ddos risòlvere in pagu tempus.
6. Sistema de archìvios NTFS nou
   Custu megiorat meda sa capatzidade de Haiku de lèghere e iscrìere discos formatados pro Windows. Su sistema nou impreat su còdighe de NTFS-3G, chi est sa libreria chi Linux impreat e chi est giai istàbile e proada.
7. Curretzione de faddinas e àteru
   Comente in dònnia versione, ddoe at curretziones medas de faddinas e funtzionalidades noas. Bos imbio a sa pàgina de is notas de versione pro s'elencu cumpletu.

Apo proadu custa versione in duos ambientes diferentes: sa 64 bit in Oracle VirtualBox e sa 32 bit in un'ultra-portàtile (Netbook) betzu Asus EEE PC.
Comente sa versione in antis, Haiku est lestru e istàbile meda. S'installatzione si fàghet in pagos minutos e s'aviu in pagos segundos.

Cun sa 64 bit in màchina virtuale s'ùnicu problema de importu chi apo tentu est cun s'iscarrigamentu de prus de un'archìviu/programma a sa borta, siat cun su programma de manìgiu de is pachetes, HaikuDepot, siat cun unu navigadore Web. Acontesset chi, intentende, su sistema si blochet de s'in totu. Immàgino chi siat una faddina de su manìgiu de sa retza. Apo detzìdidu de proare fintzas WINE pro installare Mozilla Firefox o unu navigadore derivadu (Pale Moon, SeaMonkey e fintzas MyPal) ma no at funtzionadu. Su pròpiu problema, in generale, ddu lamentant àteros impitadores, ma comente est una cosa noa, de seguru at a essire mègius cun su tempus e su traballu de si boluntàrios chi mantenent su progetu.

Pro cantu pertocat sa versione 32 bit in màchina reale, si nd'acatamus a primu chi is aplicatziones a disponimentu sunt prus pagas de sa versione 64 bit. Custu s'ispricat in manera fàtzile, ca oe in die sa prataforma a 64 bit est sa normalidade, mentres is versiones a 32 bit serbint prus che àteru comente suportu pro is elaboradores betzos. Su chi ispero est chi a su mancu programmas de base comente Libreoffice e is navigadores web siant bene suportados in su benidore. Un'àtera cosa chi m'interessaiat a proare est su funtzionamentu de s'ischeda WiFi. Su cumputadore miu tenet un'ischeda integrada AW-GE112H (chip Atheros AR2427). Cun custa so resèssidu a m'acapiare a sa retza mia de domo, ma sa navigatzione e s'iscarrigamentu cun HaikuDepot fiant a dolu mannu istentosos meda, mentres acapiende·mi a sa retza cun su cavu Ethernet totu funtzionaiat comente si depet.