Pìndulas: lògica booleana
Sigheus a chistionai de còdixi binàriu e operatzionis chi ddu pertocant. A is circùitus elètricus digitalis chi faint operatzionis cun signalis binàrius ddi nant gennas lògicas, funt oindii realizadas cun transistor miniaturizaus e sighint is règulas de s'àlgebra booleana.
Is operatzionis de basi de s'àlgebra booleana funt:
- OR (suma lògica)
0 + 0 = 0
0 + 1 = 1
1 + 0 = 1
1 + 1 = 1
Duncas, calisisiat signali sumau a 1 torrat 1. - AND (multiplicatzioni lògica)
0 · 0 = 0
0 · 1 = 0
1 · 0 = 0
1 · 1 = 1
Duncas, calisisiat signali multiplicau po 0 torrat 0. - NOT (negatzioni lògica)
NOT 0 = 1
NOT 1 = 0
Duncas, su signali in bessida est s'imbressi de su in intrada.
Gennas lògicas chi faint custas tres operatzionis podent essi postas in pari po realizai fintzas operatzionis aritmèticas e, duncas, ponni in òpera circùitus integraus cumplicaus meda, cumenti a is micro-processoris de is elaboradoris e de is telefoneddus.
A custas, po comodidadi, s'agiungint unas cantas atras operatzionis. Is prus de importu funt:
- NOR (OR negada)
0 + 0 = 1
0 + 1 = 0
1 + 0 = 0
1 + 1 = 0 - NAND (AND negada)
0 · 0 = 1
0 · 1 = 1
1 · 0 = 1
1 · 1 = 0 - XOR (OR esculsiva)
0 ⊕ 0 = 0
0 ⊕ 1 = 1
1 ⊕ 0 = 1
1 ⊕ 1 = 0
Bidei s'imàgini 1 po is sìmbulus de is gennas lògicas chi faint custas operatzionis.
Is prus curiosus podint sighiri a ligi po biri un'esempru de circùitu realizau cun gennas lògicas.
Is circùitus podint essi realizaus, si teneis sa cumpetèntzia, cun cumponentis eletrònicus berus chi podint essi agataus cun facilidadi in cumèrciu, opuru ddoi at medas programas de simulatzioni, cumenti a Logism o gLogic.
Circùitu de esempru: su sumadori
Su sumadori est unu circùitu de importu mannu, a sa basi de is funtzionis aritmèticas de is micro-processoris. Ponendi in paris una genna XOR e una AND cumenti in s'imàgini 2 in artu si ponit in òpera unu sumadori a 2 bit, su mesu sumadori. A e B funt is bit de intrada. S (suma) e C (càrrigu) funt sa bessida. Est fàcili a carculai, impreendi is operatzionis booleanas chi s'apu presentau in antis, is valoris in bessida. Bidei sa tabella 1.
| Intrada | Bessida (A + B) | |||
|---|---|---|---|---|
| A | B | C (A AND B) | S (A XOR B) | Valori decimali |
| 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 0 | 1 | 0 | 1 | 1 |
| 1 | 0 | 0 | 1 | 1 |
| 1 | 1 | 1 | 0 | 2 |
Ponendi in paris duus mesus sumadoris cumenti a bàsciu de s'imàgini 2 cun s'agiunta de una genna OR, teneus unu sumadori intreu. Su sumadori intreu tenit is duus bit de intrada A e B e in prus un'atru bit chi rapresentat su càrrigu de un'atra suma.
| Intrada | Bessida (A + B + Cn-1) | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Cn-1 | A | B | Cn | Sn | Valore detcmali |
| 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 0 | 0 | 1 | 0 | 1 | 1 |
| 0 | 1 | 0 | 0 | 1 | 1 |
| 0 | 1 | 1 | 1 | 0 | 2 |
| 1 | 0 | 0 | 0 | 1 | 1 |
| 1 | 0 | 1 | 0 | 1 | 1 |
| 1 | 1 | 0 | 1 | 0 | 2 |
| 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 3 |
Su mesu sumadori amostrat s'operatzioni 0 + 1 cun arresurtau 1.
Su sumadori intreu amostrat s'operatzioni 1 + 1 + 1 cun arresurtau 11.
Praxa sa pìndula de informàtica? Lassa-mi unu cumenteddu innoi a fatu e cumbida is amigus a dda ligi.
E chi tenis pregontas o bolis cunsillai un'atru argumentu, scrii-mi.
A sa pròssima.
Cumenta