Publicau Haiku R1/Beta4

Pagu innantis de Paschixedda de su 2022 est stètia publicada sa de cuàturu versionis beta de Haiku, su sistema operativu lìberu cumpatìbili cun BeOS. Sa versioni noa portat amelloramentus medas de stabilidadi e unu mellus suportu software e hardware. In custu artìculu andaus a biri is noas e is arresurtaus de is proas mias.

Is prus noas de interessu pigadas de is notas de sa versioni funt:

1. Aplicatzionis noas
   Programas comenti GIMP imoi funtzionant in Haiku e, gràtzias a sa cumpatibilidadi cun GTK (una sèrie de librerias impreadas in Linux) àteras ant a arribai.
2. WINE
   Wine est unu progetu chi permitit de impreai programas po Windows in Linux e àterus sistemas.
   A incumentzai de custa versioni funtzionat in Haiku puru.
3. Suportu a su Tethering USB-RNDIS
   Est su chi permitit a unu sistema de s'acapiai a Internet impreendi unu telefoneddu atacau cun unu cavu USB a su cumputadori. Sèmpiri mellus a ddu tenni comenti sceberu po candu no ddoi at àteras maneras a disponimentu.
4. Suportu de prus schedas de arretza WiFi
   Custu gràtzias a s'impreu de pilotas de dispositivu (driver) pigaus de FreeBSD e OpenBSD, duus sistemas tipu-Unix, fatus funtzionai gràtzias a adatadoris de cumpatibilidadi.
5. Mellus suportu po schermus HiDPI
   Funt visoris cun su dòpiu de is pixel de is traditzionalis. Su sistema depit arrangiai sa bisura po dda fai bona in custu tipu de schermu. Finas a sa versioni Beta 3 su suportu fiat sceti partziali. Ddoi at ancora unus cantu problemas, ma su progetu promitit de ddus arresolvi in pagu tempus.
6. Sistema de archìvius NTFS nou
   Custu amellorat meda sa capacidadi de Haiku de ligi e scriri discus formataus po Windows. Su sistema nou impreat su còdixi de NTFS-3G, chi est sa libreria chi Linux impreat e chi est giai stàbili e proada.
7. Curretzioni de faddinas e àteru
   Comenti in dònnia versioni, ddoi at curretzionis medas de faddinas e funtzionalidadis noas. S'imbiu a sa pàgina de is notas de versioni po s'elencu cumpletu.

Apu proau custa versioni in duus ambientis diferentis: sa 64 bit in Oracle VirtualBox e sa 32 bit in unu ultra-portàtili (Netbook) bèciu Asus EEE PC.
Comenti sa versioni innantis, Haiku est lestu e stàbili meda. S'installatzioni si fait in pagus minutus e s'aviu in pagus segundus.

Cun sa 64 bit in màchina virtuali s'ùnicu problema de importu chi apu tentu est cun su scarrigamentu de prus de unu archìviu/programa a sa borta, siat cun su programa de manìgiu de is pachetus, HaikuDepot, siat cun unu navigadori Web. Acuntessit chi, intentendi, su sistema si blochit dessintotu. Imàginu chi siat una faddina de su manìgiu de s'arretza. Apu decìdiu de provai fintzas WINE po installai Mozilla Firefox o unu navigadori derivau (Pale Moon, SeaMonkey e fintzas MyPal) ma no at funtzionau. Su pròpiu problema, in generali, ddu lamentant àterus impitadoris, ma comenti est una cosa noa, de seguru at a bessiri mellus cun su tempus e su traballu de si boluntàrius chi mantenint su progetu.

Po cantu pertocat sa versioni 32 bit in màchina reali, si-nd'acataus a primu chi is aplicatzionis a disponimentu funt prus pagus de sa versioni 64 bit. Custu si spricat in manera fàcili, ca oindii sa prataforma a 64 bit est sa normalidadi, mentris is versionis a 32 bit serbint prus che àteru comenti suportu po is elaboradoris bècius. Su chi speru est chi assumancu programas de basi comenti Libreoffice e is navigadoris web siant beni suportaus in su benidori. Un'àtera cosa chi m'interessàt a proai est su funtzionamentu de sa scheda WiFi. Su cumputadori miu tenit una scheda integrada AW-GE112H (chip Atheros AR2427). Cun custa seu arrannèsciu a m'acapiai a s'arretza mia de domu, ma sa navigatzioni e su scarrigamentu cun HaikuDepot fiant a dolu mannu stentosus meda, mentris acapiendi-mì a s'arretza cun su cavu Ethernet totu funtzionàt comenti si depit.