Cun s'invasione russa, s'Ucràina arriscat de s'agatare a foras de sa retze Internet o chi is informatziones siant tzensuradas cun su controllu russu de is infrastruturas de comunicatzione. Pro custu, Elon Musk at detzìdidu de ativare su sistema Starlink in su paisu pro frunire una connessione lestra chi non siat in manu russa. Pro nde fatzilitare s'impreu, at fintzas batidu unu càmbiu de terminales pro is impitadores.

Windows XP est stètiu unu de is prus sistemas vidanus de Microsoft: publicau in su 2001, su suportu ofitziali est durau fintzas a su 2014, cunu unu annoamentu spetziali in su 2017. Est colau tempus meda, est berus, e in s'interis Microsoft at publicau Windows Vista, 7, 8, 8.1, 10 e 11, ma me is annus de Windows XP genti meda at pigau unu o prus elaboradoris po domu e genti meda at preferiu a sighi impreendi XP fintzas me is annus de Vista, ca cussu fiat unu sistema arrannèsciu mali. Totu custus elaboradoris podint ancora essi impreaus, pruschetotu de cuddus impitadoris chi no tenint bisòngiu de potèntzia manna de càrculu. Is sistemas operativus nous perou funt tropu grais po ddoi funtzionai. Intra is solutzionis possìbilis, ddoi at installai unu sistema lèbiu, comenti una distributzioni de Linux po elaboradoris bècius o circai programas chi sigant funtzionendi in XP. Su navigadori Mypal est unu de cussus.

Una pariga de dies a oe amus chistionadu de sa publicatzione de una versione noa de ReactOS, clone de Microsoft Windows. Paret duncas ironia chi apant publicadu puru una versione noa de FreeDOS, sistema operativu chi amegat de clonare MS-DOS, àteru prodotu Microsoft chi impreaiamus in antis de sa publicatzione de Windows 95.
Sa versione noa est sa 1.3 e nd'amus chistionadu un'annu e mesu a oe, creende chi fessint acanta de ddu publicare.

Amus saludadu s'annu 2021 cun una versione noa de ReactOS, publicada su 16 de su mese de idas. De ReactOS amus giai chistionadu cando nd'ant publicadu sa versione passada: est unu sistema operativu lìberu in isvilupu chi punnat a èssere de s'in totu cumpatìbile cun Microsoft Windows.

Is sintetizadores vocales tenent un'importu mannu oe in die. Bastat a pensare a assistentes vocales, navigadores satellitares, tradutores automàticos cun funtzione de lèghere su testu, trastos de assistèntzia mèdica, de atzessibilidade e àteru ancora. Pro cantu potzat pàrrere difìtzile de crèere però, sa sìntesi vocale est a disponimentu isceti pro pagas lìnguas, meda prus pagu de 100, segundu is datos de is prataformas prus famadas. Gràtzias a su progetu SINTESA, intra custas lìnguas ddoe at su sardu puru. Connoschia giai su progetu, ma no aia tentu ancora s'ocasione de ddu proare. Su mese de idas passadu fia in una libreria de Aristanis e apo bidu su libru "Caratteri e strutture fonetiche, fonologiche e prosodiche della lingua sarda. Il sintetizzatore vocale SINTESA" imprentadu dae Condaghes, chi nde descriet totu su traballu de chirca e de isvilupu e includet unu DVD cun su còdighe e is archìvios prontos de su sintetizadore. Comente informàticu, su libru non podiat mancare in sa libreria cosa mia e fia curiosu meda de proare su resurtadu de totu cussu traballu.

Bos ddos regordades is telefoneddos BlackBerry? Annos a oe ant fatu s'istòria de is telefoneddos inteligentes, essende famados in cussu setore cun is mollos issoro, chi ant sighidu a portare una tastera fìsica in pari cun s'ischermu a tocu. A bellu a bellu, is BlackBerry ant tentu semper prus pagu sorte, agabbende cun sa noa chi cras at a èssere istudada de s'in totu sa retze chi permitit a is dispositivos cun su sistema BlackBerryOS de funtzionare.

Comente apo ispricadu prus bortas in custu diàriu, s'ispainadura de is tecnologias de inteligèntzia artifitziale est creende unos cantos problemas a sa privatesa nostra, sende chi cun s'impreu issoro essit prus fàtzile a sighire s'atividade de is persones, in lìnia e in sa vida reale. Sa rivista Wired chistionat de duas noas chi nos faghent isperare chi is pràticas de sighidura digitale acabbent o a su mancu siant redùsidas.

Una bella noa pro is programmadores PHP de totu su mundu. Smarty, motore de templating PHP famadu, est lòmpidu a sa versione 4, a pustis de calicunu annu de paga atividade chi faghiat pensare a s'abbandonu de su progetu, sende chi programmadores medas me is ùrtimos annos ant preferidu Twig, su motore de su progetu Symfony.

Spotify est unu servìtziu impreadu meda pro ascurtare mùsica in lìnia me is ùrtimos annos. Unas cantas funtziones suas sunt pràghidas meda a is impitadores, comente sa creatzione automàtica de listas de ascurtu personalizadas, cun un'algoritmu chi imparat su gustu de s'ascurtadore. Una funtzione noa, mai impreada pro immoe ma in cursu de brevetu, at giai mòvidu is chèscias de Access Now, un'assòtziu pro s'ammànniu de is deretos tziviles digitales.

Sa telefonia mòbile est a sa de cincu generatziones. Mancari medas de nois tèngiant ancora aparatos de una pariga de annos a oe e duncas non siant ancora impreende is tecnologias noas, de custu 5G nd'amus intèndidu chistionare giai tropu pro is cumplotismos chi ddoe sunt a giru, e fintzas pro totu su manìgiu chi bolet s'istantàrgiu de is retzes noas, comente s'òbligu de cambiare is aparatos televisivos pro liberare unas cantas frecuèntzias de dedicare a sa telefonia. S'annu chi benit, un'àtera cosa de importu at a acontèssere: ant a istudare su 3G.